BEBEĞİN ERKEN KONUŞMASI İÇİN YAPILMASI GEREKENLER

Konuşma becerisi kazanmak erken bebeklik eğitiminde çok önemli bir yere sahiptir. Çünkü erken dönemlerde sağlıklı bir şekilde iletişim becerisi edinen çocukların özgüvenleri ile birlikte kendilerini daha iyi ifade etme becerileri de gelişmektedir. Erken konuşmaya başlayan bebeklerin dış dünyayı daha hızlı öğrendikleri de düşünüldüğünde anne ve babaların bebeğin erken konuşma becerisini destekleyici çalışmalar yapması kaçınılmaz olmuştur.  Bu nedenle çocuk gelişiminin önemli basamaklarından biri olan bebeğin erken konuşması için yapılması gerekenler ile ilgili olarak hazırladığımız bu yazımızın siz değerli okurlarımız için faydalı olmasını dileriz.

Öncelikle dikkat edilmesi gereken konu, bebeklerde konuşma sürecinin nasıl geliştiği yönünde bilgi sahibi olmaktır. Bebeğinizin konuşma sürecinin nasıl olması gerektiğini bilerek konuşma ve iletişim sürecini gözlemlediğinizde doğru sonuçlara ulaşabilirsiniz. Ayrıca her bebeğin sosyal, zihinsel ve bedensel gelişim eğilimlerinin farklı hızlarda olabileceğini unutmadan bebeğinizin gelişim hızına uygun destekleyici çalışmalar yapmaya dikkat etmelisiniz. Bu konuyla ilgili olarak hazırladığımız bebeklerde konuşma süreci nasıl gelişir yazımızı okumanızı tavsiye ederiz.

Konuşma becerisinin bebeklerde genel olarak 10.aydan itibaren başladığı bilinmektedir. Ancak anne karnından başlayan süreç itibariyle bebeğin dış dünyada olup biten her şeye, ebeveynin sesine, konuşmalara pasif bir şekilde de olsa katılım gösterdiği, 10 ay öncesi dönemde etkin olarak konuşmasa bile dış dünyayı anlamlandırma sürecinde olduğu kabul edilmektedir. Bebek agulama dönemindeyken bile dinleyerek tepki vermeye, cevap vermeye ve sosyal yönden iletişim kurmaya çalışır. Agulama dönemiyle birlikte gelişen bilişsel dönemde dil ve konuşma ile ilgili olarak bebeğiniz sizi taklit ederek sosyalleşecektir. Bu nedenle konuşma becerisi bebeğin doğumundan itibaren gelişimi sağlanmalı ve bütünsel yönden değerlendirilmesi gerekmektedir.

Şimdi gelin hep birlikte bebeğin erken konuşması için yapılması gerekenler hakkında detaylı bir inceleme yapalım;

• Bebeğinizin agulama dönemi de dâhil çıkardığı tüm seslere karşılık verin. Bebeğinizle basit cümleler kurarak sık sık konuşun. Ayrıca farklı tonlar ve vurgular ile konuşarak da bebeğin erken konuşması için önemli adımlar atmış olacaksınız.
• Bebeğin erken konuşması için yapılması gerekenlerden bir diğeri ise göz iletişimi kurmak ve bebeğin, konuşan kişinin dil ve dudak hareketlerini görmesini sağlamaktır. Böylece sizi taklit etmesi kolaylaşacaktır.
• Bebeğin erken konuşması için yapılması gerekenler arasında öğreneceği kelimeyi görmek, dokunmak da vardır. Bebeğin öğrenmesini istediğiniz kelimenin görselini, resmini hatta kendisini mutlaka gösterin. Örneğin; top kelimesini öğretirken topu elinde tutmasını sağlamak, topu göstermek, parkta ya da evde top ile oyun oynamak daha hızlı öğrenmesini sağlayacaktır.
• İşaret dili ile iletişim kurmayı deneyen çocukların konuşmasını teşvik edin. İstediğini el işaretleri ile anlattığında onu anlasanız bile anlamamış gibi yaparak isteğini konuşarak anlatması için gereken desteği sağlayın.
• Cümlelerini kelimelerini hatalı da olsa, uzun da sürse sabırla dinleyin. Hataları için gülmeyin, kızmayın, aşırı tepki vermeyin. Her defasında yarım bıraktığı cümlesinin tamamlandığını gören çocuk iletişim anlamında tembelleşecek ve konuşmak istemeyecektir.
• Şarkılar, ninniler, tekerlemeler söylemek bebeğin erken konuşması için yapılması gerekenler arasında yer almaktadır. Bebeğinize şarkı, ninni söylerken onun hoşuna gidebilecek mimik ve hareketler eşliğinde yapmanız dikkatini size yoğunlaştırmayı kolaylaştıracaktır.
• Bebeğin erken konuşması için yapılması gerekenlerden bir diğeri özellikle 3 yaşına kadar olan süreçte çocukları televizyondan uzak tutmaktır. Bunun yerine çocuğu ile resimli kitaplar okumak, gördükleri hakkında sohbet etmek, sorular sorması için ortam hazırlamak çocukların dil gelişimini hızlandırmak için ebeveynlerin yapması gereken etkinlikler arasında yer almaktadır.
• Bebeğin erken konuşması için bilim adamları tarafından belirlenen 25 kelimeyi çocuğa öğretmenin önemli olduğu söylenmektedir. Uzmanların belirlediği 25 kelimeyi öncelikli olarak öğrenemeyen çocukların konuşmasının geri kaldığı, öğrenen çocukların ise konuşmasının ileri seviyede hızlandığı yapılan araştırmalar sonucunda görülmüştür. Uzmanların, bebeklerde dil gelişimini desteklemek için tavsiye ettiği, öncelikli olarak öğretilmesini istediği o kelimeler; anne, baba, bebek, süt, su, merhaba, top, evet, hayır, köpek, kedi, burun, göz, muz, bisküvi, araba, sıcak, teşekkür ederim, tuvalet, ayakkabı, şapka, kitap, hepsi bitti, daha, güle güle olarak belirlenmiştir.
• Bebeğin erken konuşması için yapılması gerekenler arasında belki de en önemlisi oyun ve oyuncak seçimine özen göstermektir. Oyun çocuğun hem eğleneceği hem de uzun süreli öğrenmeyi sağlayacağı biricik etkinliğidir. Konuşma becerisini destekleyecek nitelikte oyuncaklar ve oyunlar seçmeye özellikle dikkat edilmelidir. Örneğin sayı saymaca, tekerleme&şarkı&bilmece söyleme, kukla oyuncakları konuşturmak, resimli kitaplar okumak ve anlattırmak, oyuncak telefon ya da mikrofon ile oynana çeşitli oyunlar bebeklerin erken konuşması için yapılması gereken etkinliklerden bazılarıdır.Çocuklarda oyuncak seçiminde nelere dikkat edilmesi gerektiği ile ilgili çocuğun yaşına uygun oyuncak seçimi yazımız da ilginizi çekebilir.
• Bebeğin erken konuşması için yapılması gerekenler arasında yer alan bir diğer husus ise konuşmalarında yeni öğrendiği kelimeleri kullanan çocuklar olumlu konuşmalar ve övgüler ile ödüllendirilmesi vardır. Böylece çocuk öğrenmeye açık olur ve öğrendiği yeni kelimeleri kullanma cesareti gösterir.